mercredi 3 décembre 2008

ΚΡIΤΙΚΗ : Δημήτρης ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ // CRITIQUE : Dimitris PAVLOPOULOS

ΟΙ ΤΗΝΙΑΚΕΣ ΕΣΠΕΡΙΝΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΣΤΑΚΑ
Η Τήνος, το νησί των Κυκλάδων με την ιδιαίτερη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά, ευτύχησε να έχει απεικονιστεί από πολλούς εικαστικούς καλλιτέχνες. Τα αιχμηρά βράχια της αποτυπώθηκαν σε πίνακες σημαντικών Νεοελλήνων ζωγράφων από την εποχή του Μεσοπολέμου, των δύο γιών του Τηνιακού Νικηφόρου Λύτρα, του Νίκου (1883-1927) και του Περικλή (1888-1940). Ο Γιώργος Παστάκας (γ. 1956), ένας σύγχρονος ζωγράφος, δίνει την δική του προσέγγιση στην φυσιογνωμία της Τήνου.
Με γραφή εξπρεσιονιστική, παράδοξες γωνίες σύλληψης και τολμηρή χρήση των συμπληρωματικών χρωμάτων, μεταφέρει στην ζωγραφική επιφάνεια την συγκίνησή του από την επαφή του με τα τηνιακά τοπία. Το φως, οξύ και κατακόρυφο στα έργα του, πλάθει ογκομετρικά τα παραδοσιακά σπίτια, τα ιστορικά μοναστήρια, τα φτωχικά ξωκκλήσια, λιτά και μονόχωρα οικοδομήματα, με τα καμπαναριά τους, που μοιάζουν να επαναλαμβάνονται στις ψηλόλιγνες, χωρίς φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά, μορφές των καλογραιών. Η γνώση της βυζαντινής ζωγραφικής τον οπλίζει με το μέτρο της οικονομίας στα μέσα του: τίποτα υπερβολικό και κραυγαλέο στις συνθέσεις του - λες και ακους τις ακολουθίες του εσπερινού με τις βραχνές, αργόσυρτες μονωδίες παλαιών πιστών ιερέων. Χρησιμοποιώντας πυκνόρρευστες πάσες χρωμάτων, ο ζωγράφος μας πλάθει ανάγλυφα τα τοπία και τα πρόσωπα της Τήνου.

Δεν είναι τυχαία η επιλογή της θεματογραφίας στην έκθεση αυτή: δεσπόζει το θρησκευτικό περιεχόμενο των έργων, γιατί εκεί βρίσκει τον πραγματικό του εαυτό ο καλλιτέχνης. Σαν να θέλει να δοκιμάσει τις δυνατότητές του στην απόδοση της σκληρής γής της Τήνου, να αναμετρηθεί με τις απόλυτες εντάσεις και τις αντιθέσεις του φυσικού χώρου της. Οι βιβλικές σιλουέτες των γεροντισσών, οι σιωπηλές εκκλησίες και τα φωτεινά απομεσήμερα, η Ιερά Μονή Κυρίας των Αγγέλων στο Κεχροβούνι και το κελλί της τρεφόμενης κάθε μέρα την περίοδο της Σαρακοστής με ταχίνι και χόρτα μοναχής Ευπραξίας Βασιλικού (+1982), ηγουμένη της μονής από το 1947 έως την κοίμησή της, τα πλακόστρωτα καλντερίμια και οι καμάρες τους, η απεικόνιση φωτογραφίας του τραγικού Χαλεπά από την δεκαετία του 1920, κρατώντας πρόπλασμα γλυπτού στην αγκαλιά του - μ΄εναν λόγο : οι εμψυχωμένες εσπερινές εικόνες που μας παρουσιάζει στα έργα του δείχνουν την συναίσθηση του μεγαλείου του Θεού, όπως το προσδιορίζει ο Σίλλερ σε πολύ γνωστό ποίημά του.
Ο Γιώργος Παστάκας κατορθώνει στα έργα του να διασώζει το καθαρό βλέμμα με το οποίο πρωτοαντίκρισε την Τήνο. Μελετάει τις αρμονίες του σαν άλλος Πωλ Γκωγκέν ή Σπύρος Παπαλουκάς, προβάλλοντας το τιμιότερο στοιχείο που μπορεί να προτείνει ένας καλλιτέχνης: το βιωμένο, κατακτημένο κοπισατικά ύφος του.



Δημήτρης Παυλόπουλος
Tinos, l'île des Cyclades, au patrimoine naturel et culturel, a eu le bonheur de se faire peindre par de nombreux artistes en arts plastiques et visuels. La dynamique des roches est décrite dans les tableaux des grands peintres de l'époque de la guerre, comme les deux fils de Nikiforos Lytras, Nikos (1883-1927) et Périclès (1888-1940). (décédée en 1982)[...]. Giorgos Pastakas (né en 1956) est un artiste moderne, qui donne son approche personnelle à la physionomie de Tinos.
Par son écriture expressioniste, les angles choisis et le choix audacieux des couleurs complémentaires, Pastakas place sur la surface peinte ses émotions, suite au contact des villages de Tinos. La lumière aigüe et directe dans ses oeuvres l'aide à modeler les volumes des maisons traditionnelles, des monastères historiques, des églises éloignées[...] Sa maitrise de l'art byzantin le forge à utiliser la mesure[...]
Ses sujets sont bien choisis: le caractère réligieux prédomine cette exposition, car l'artiste y retrouve sa vérité. C'est comme s'il voulait essayer son potentiel avec les tentions absolues et les contrastes de la terre arride de Tinos[...] Les silhouettes bibliques des vieilles, les églises silencieuses, les après-midi plein de lumière [...] les pavées et les arcs, l'illustration de Chalepas des années 1920, présenté en tenant une ébauche de sculpture dans ses mains [...], en un mot : les images de l'après midi plein de vie présentées dans ses oeuvres nous parlent de la grandeur de Dieu[...].

Aucun commentaire: